Twee Spraken  

van Wilhelm Engelken ut Neefolstenhusen

(Een Lesprov ut sien Book : "unnerwegens" biet Hebus-Verlag Leer - ISBN 3-935083-37-8)

Wat hebb ik ‘n Glück hatt. Ik bün as Burenjung mit twee Spraken upwussen: In d’ Binnerenn snackden mien Moder un Vader hoogdütsk mit mi, un in d’ Stall mit de Knechten un Maiden gung ‘t up Platt. De mesten van mien Frünnen ut uns Loog kunnen blot Platt, as se um Ostern na d’ School kemen. Un dor hör d’r denn för de Schoolmester en Bült to, dat Hoogdütske so na un na in de lüttje Köpp to kriegen.

Dat weer ok noch so, as ik sülvst vör över veertig Jahr as Schoolmester to Ostern mien eerst Stee in ‘n lüttje Dörpschool antreden dee: Van mien tweeuntwintig Wichter un Jungs in de eerste Klass kunnen blot sowat veer Hoogdütsk snacken, de annern blot Platt. Dor keem mi dat good topass, dat ik dat Plattdütske sotoseggen mit de Modermelk upsogen harr. So kunn ik mi in de Inwennsttied mit mien Lüttjen in uns Moderspraak unnerhollen.

Man in d’ Sömmer gung ‘t denn up dat Hoogdütske los. Dorbi begeven sük mennigmaal heel pläserelk Snackereen. Een dorvan leep so of: Heinz weer ‘n lüttjet Mallör passeert: He harr in d’ Büx megen. De Mester harr d’r nix van mitkregen. Man Grete woll. Se reep upgeregt in d’ Klass:              „Du, Herr Lehrer, Heinz hat in Büx gepisst.“ Ik dreihde mi na d’ Wandtafel hen, umdat nüms mien Smüstergrienen sehn kunn. Man dor reep Hinni al: „Das war ja halb auf Platt. Ich sage dir das mal auf Hoch: Heinz hat in die Klasse ausgetreten.“ Dor muß ik doch luudhals lachen.

Vandaag gifft dat nix to lachen, wenn ‘n an uns Platt denkt. Dat Verhältnis tüsken de twee Spraken is nettakkraat annersherum: Wenn uns Kinner na d’ School komen, snacken se all hoogdütsk, un, wenn du Glück hest, kann een ok Platt.

Wat is dor in de lesden veertig Jahr sowat passeert? De Schoolmesters hebben de Öllern inschünt, dat hör Kinner beter lesen un schrieven lehrt, wenn se hoogdütsk snacken in Stee van Platt. Un dor mögt de Mesters woll recht hatt hebben. Se hebben wiß dacht, dat de olle plattdütske Spraak so stevig in d’ Schoh stunn, dat se dat woll afkunn.- Vandaag sünd wi slauer. Wi weten, dat uns Platt dat drock hett to överleven. Bi mennigeen is ‘t sogaar sowiet kamen, dat he hoogdütsk snackt (ok wenn he good Platt kann), wiel he meent: Plattdütsk hett schitterg Föt, d. h. Platt snackt blot een, de van nix her is.

Plattdütsk is en wichig Deel van uns oostfreeske Kultur. Wi moot dat redden, ehr dat to laat is. Un dat geiht blot över uns Kinner. Wat as Kind mien Glück west is, sull na mien Menen vandaag dat Glück van all Kinner in uns Kuntrei wesen: Se sullen to gliekerg Tied twee Spraken lehren, Hoogdütsk un Plattdütsk. Hoogdütsk kunn to ‘m Bispill de Saak van Vader un Moder wesen, Platt de Saak van Opa un Oma.

Un wenn Ji, leve Lü, uns Platt hoch in Reken hebbt, denn smiet Jo in de Borst, weest stolt, dat Ji ‘t könt un snackt dat ok, wor ‘t man geiht. Denn sünd Ji Vörbiller för uns Kinner. Plattdütsk hett gien schitterg Föt. Vanwegen!       

Dieses Fenster schließen