De quantig Törfgravers ut Holtgast        van Hans-G. Hunger ut Holtgast

Wenn ik Sömmerdags mit Baadgäst ut uns Dörp Radtouren dör dat Goldmoor bit na dat "Ewig Meer" (de groodste Hochmoorsee van Dütskland) maak, mut ik faken an een Beleevnis ut mien Kinnertieden denken.

Dat weer so wat um 1950, as noch de meeste Lü ut uns Dörp Törfgraven deen, dormit se in´d Harvst de Schuppen vull Winterbrand harn.

Dormals bestunn Ostfreesland noch to een groode Deel ut Moor - un man wär blied, dat man so nee Land kultiveeren kunn. Bi de staatliche Moorverwaltung muss een Andrag stellt wurn un wenn man betahlt har, kreeg man een Stück towesen, wor man na Törf graven kunn.

Nu seeg man up Naberskopp to, dat de Stücken de man hör towiesen de, nah binanner liggen deen. Denn kunn se sük bi´d Arbeit helpen un se harn bi dat Graven ok een bitchied Sellskopp.

In de Vörjohrstied besnackten se sük mitnanner, wenn dat nu losgahn sull. Dor muss noch erst so mennig Fohrrad flickt wurn för de groode Fohrt in´t Moor. As se smörgens losgungen keem an´d Stühr up de een Sied een Bumm mit Tee un an de anner Sied een Tasch vull Stücken. De Spaa (dat weern een extra smalln Törfstekerspaa) wur´d mit Pressband an de Stang van´d Rad bunnen. 

Ut Holtgast harn sück so ok so´n Koppel Mannlü tosammen dahn un fohrn dör Ochtersum up Neegenmeerten an. Nett even vör "Wienholts" sien olle Kroog un Laden dropen se dorbi up Kinner, de in de School gahn wulln.

Twee van de Törfgravers weern doför bekannt, dat se immer to een Malligkeid upleggt weern. As se nu de Kinner sehn deen, setten se sük de Mütz dwars up de Kopp, weern an Gesichter snieden un deen so as wenn se mall weern. De Schoolkinner kreegen ganz groode Ogen, denn sowat harn se no ni sehn.

De Törfgravers fohrn wieder up de hulperig Weg in´t Moor nah hör Arbeid to. Unnerwegs weern se an´d spekuleern, wat de Kinner woll van hör docht harn. Ok bi dat Törfspitten wur noch över de Malljageree van de beid Spaßmakers lacht un as se Abends wer torügg fohrn deen, legen all´n poor van de Kinner achter´d Wall un luurden up hör.

As de Beid dat sehn deen, setten se sük de Mütz weer dwars up de Kopp un dat lüstig Spill gung so wieder. An´d anner Mörgen tövde all de halv Schooklass van de Kinner up hör, denn dat har sük vell rumsproken, dat dor een paar Halvmallen nah´d Moor fohrn deen.

Nett as se nu bi de Kinner weern, de een van de Beiden as wenn he een rieten laten de un de anner let sük man so van´d Rad of falln. Junge, wat weer dat een Jucheien. De Meester kunn de Kinner gorni weer bikriegen, denn de harn nix anners mehr in´t Kopp as de dördreihde Törfgravers.

Dat wur erst beter, as dat Törfgraven to Ennen gung un de Törfstücken, de in een stuurn Knojeree ut de Kuhl schlöt wurn weern, boven up de Kant van de Kuhl afdrögen mussen. 

Na een paar Week fohrten nu ganz Familljen ut uns Dörp in´t Moor, denn bi´d Törfstuken, worbi de Stücken to´n wiederdrögen in Hoopen upstapelt wurn, kunnen ok Froolü un grooter Kinner mithelpen.

So wern ok uns beid Pläseermakers up Pad un moken sük as immer wer een Spaas mit de Kinner in Neegenmeerten. As se aver abens wer torügg fohren mussen, joogen se net wat se kunn mit hör Rad up´t Huus an, denn de Lucht wer swart un hör hung een Gewitterschuur över de Kopp un dat grummelte all bannig.

Twee van de Kinner hebbt de Beiden trotzdem wieskrägen. "Kiek"  reep de Een, "dat hebb ik mi all gliek dacht, dat de uns blos vernarr bruken wulln".

So gung nu de Spass to Ennen. In´d Nasömmer wur de Törf so na un na mit Peerd un Wagen van´t Moor halt. Un wenn in Winter in uns lüttje Köken in´t Hörn bie´d Füer bi mien Opa Döntjes vertellt wurn, hör disse immer mit dor to.

Wenn se in Holtgast mal bi een paar ollerde Lü na Siebelt un Theodor Ennen fragen sulln (de beid Brörs sünd leider ni mehr ünner uns un moken sük womögelk net een Spass mit Petrus) denn könnt ji no hel bült mehr sülke Spassgeschichten van hör hören - ut een Tied, an de ik immer gern torügg denk.